روزنامه اطلاعات: جوانان ایران نمیدانند با چه کسی باید درد دل کنند/ مردم نیازمند سخن نو و بیان مشکلات هستند
تاریخ انتشار: ۷ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۰۹۹۳۸۰
روزنامه اطلاعات در یادداشتی به قلم سید مسعود رضوی نوشت: وقایعی که اخیراً در تهران و نقاط مختلف کشورمان رخ داد، نه اولین بار بود و آخرین بار هم احتمالاً نخواهد بود، اما به دلایل متعدد تفاوتهایی در این برهه و کل حوادث و علل و پدیدآورندگان وجود دارد که باید مورد توجه قرار گیرد.
جان باختن تأسفبار دختر جوان هم میهن عزیزمان خانم مهسا امینی یکی از مهمترین تمایزات جرقهزدن حوادث اخیر نسبت به حوادث پیشین بود که همچون داستانی تراژیک به سلسله رخدادهایی انجامید که از اعتراض مسالمتآمیز تا آشوب و درگیری را در مکان و زمانهای متعددی دامن زد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
پس از این ماجراها و به دلیل شکل و ماهیت این واقعه حساسیت زیادی به وجود آمد که موجب راه یافتن نامتعارف و بیسابقه موضوع به رسانههای خارج کشور و برجستهسازی موضوع شده است. اینک نیز همین مسأله میتواند به شکلهای متفاوتی ارزیابی پیامدی نتایج آن با هر پیامدی قطعاً تابعی خواهد بود از رویکرد و شیوه برخورد، یا درک و تعامل و تحلیل نظام جمهوری اسلامی ایران از این موضوع و تمام عناصر و عوامل و نتایج آن.
واقعیت آن است که اگر آمار دستگاه قضایی و انتظامی درباره میانگین سنی بسیار جوان و کثرت دانشجویان و دانشآموزان دستگیر شده در اغتشاشات اخیر درست باشد، که به نظر میرسد چنین است و معقول و منطقی نیز هست، میباید در مواجهه با موضوع و هر تصمیمی که درباره مهار یا برخورد با معترضین وجود دارد (و ما را بدان کاری نیست)، مطالعه دقیقی نیز درباره کل ماجرا صورت گیرد و میزگرد و مصاحبههایی توسط اشخاص ذیصلاح و متخصص جامعه شناس، روانشناس، سیاستاندیش، اقتصاددان، و حتی زبانشناس انجام شود تا به تحلیل درست و ادبیات واسطهای میان حاکمیت و نسل جوان دست یابیم و ادبیات و زبان دشواری را که مدتهاست قدرت ابداع و اقناع را از دست داده متحول کنیم.
ای کاش میشد در فضایی آزاد در دانشگاه ها و مراکز تحقیقی و رسانه ملی این کار روی میداد تا همه ببینند جامعه چه پویش و ارزشی را تجریه و استقبال خواهد کرد.
علاوه بر این، از خواست ها و آرزوهای نسل جوان و کاستیها و روشهای معیوب در برخورد با جامعه باید مطلع شویم و به جای انباشت شعار و غبار در جامعه متکثر کنونی، ببینیم نیازها چیست و کمبودها در کدام مسایل متمرکز شده و نارضایتی را دامن میزند.
جامعهشناسان و روانشناسان دانشگاهی و متخصصان اقتصاد به خوبی میدانند که این فرصت چقدر مغتنم است و شک نداشته باشید که بیش از جامعه و گروههای جوان و منتقد و معترض، به مدیریت متصلب و پر مسأله کنونی که اسیر دیوانسالاری شعار زده و درگیر تورم و ناکارآمدی شده تشریک مساعی خواهد کرد.
مردم نیازمند سخن نو و بیان مشکلات برای یافتن راه حل هستند. یک گروه ویژه در پس رسانه ملی و مجازی، و دیگر مجاری عمومی برای ابراز نظر و بیان و نقد نشستهاند و به جای تسهیم و تسهیل فرصت گفتگو و نقد سازنده،گاهی با ادبیات فرسوده و بی نسبت با اندیشه و عواطف نسلهای اخیر هرجه میخواهند میگویند و ابایی ندارند که دربرابر هر فرد منتقد و متفاوتی نیز اتهام و کیقرخواست و تکفیر به میان آورند.
اینها به جای حل مشکل و رفع موانع در راه توسعه و پیشرفت، تضاد و تناقض را در خیابان و سیاست و میدان میافزایند. این وضع همان دور باطل است که دارد توش و توان، و فرصت و زمان را از مردم و میهن ما میگیرد و آشتی و همدلی را به مخاطره میاندازد.
جامعه سالهاست نیازمند امید و سخن نو و ابداع و مهر و ابتکار است. جوانان ایران نمیدانند با چه کسی باید درد دل کنند، نمیدانند در کجا و چگونه از خلأهای زندگی و آیندهشان سخن بگویند. اگر فقط فاصله میان ارزش پول ملی و یک متر مسکن و یا یک خودروی بی کیفیت را بسنجیم، آنگاه به بسیار پرسشها و سخنها که در دل و روح این جوانان موج میزند و پاسخی نمیگیرد پی خواهیم برد.
به حسن خُلق توان کرد صید اهل نظر
منبع: عصر ایران
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۰۹۹۳۸۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
رئیسی هر آرزویی میکند کسی به آن اعتنا نمیکند | دولت با گفتمان ایدئولوژیک، درکی از مشکلات ندارد
کافی است تا یک بار دیگر مناظرههای انتخابات ریاستجمهوری سال ۱۴۰۰ را گوش دهیم و شعارهای سیدابراهیم رئیسی و نامزدهای پوششیاش را مرور کنیم؛ تا دریابیم که به بسیاری از آن شعارها نهتنها جامه عمل پوشانده نشده است، بلکه دولت درباره آنها هم سخنی به میان نمیآورد؛ شعارهایی که محققنشدنشان در این روزهای کشور به شدت احساس میشود؛ از جمله بالارفتن بیوقفه تورم، کاهش ارزش پول ملی، کوچکشدن روزافزون سفره مردم، افت ناگهانی شاخصهای بورس، عدم تناسب دخل و خرج حقوقبگیران و حجم انبوهی از مشکلات دیگر که نهتنها از سال ۱۴۰۰ حل نشده بلکه بر آن افزوده هم شده است.
به گزارش هم میهن، از طرفی مشکلاتی در حوزه اجتماعی-فرهنگی هم چهره خیابانها را به تقابل با مردم تغییر داده است. نکته جالب توجه این است که در تمام این احوال صدایی از دولتیها و شخص رئیسجمهور به گوش نمیرسد. یکی از مهمترین وعدههای سیدابراهیم رئیسی مبارزه با فساد بود؛ شاید بشود گفت محوریترین شعار او همین بود و او با اطمینان میگفت که مبارزه با فساد را باید از قوه مجریه شروع کرد تا اجازه داده نشود که فسادی به وجود آید.
حالا، اما شرایط تفاوت یافته است؛ به نحوی که هرچندوقت یک بار فسادی اقتصادی در گوشهوکنار کشور رخ میدهد، اما دولت سعی میکند از اظهارنظر دربارهاش خودداری کند؛ نمونهاش فساد چای دبش. حالا پرسش آن است که کنارهگیری دولت از پاسخگویی و بلکه مسئولیتپذیری ریشه در چه دارد و چه آثاری در حوزه سیاسی و اجتماعی خواهد گذاشت؟
در مرحله جامعه قوی – دولت ضعیف قرار داریمتقی آزادارمکی، استاد جامعهشناسی دانشگاه تهران، درباره اینکه چرا دولت در میانه میدان به چشم نمیخورد گفت: «موضوعی که شما مورد بحث گذاشتهاید را باید از چند زاویه بررسی کنیم. نخستین مسئله آن است که اکنون شاهد برپایی جامعه قوی و دولت ضعیف هستیم. در دوره کنونی هرچقدر جامعه قوی شده است، دولت ضعیف است و بخش مهمی از موضوع به ناکارآمدی در حوزه بوروکراسی برمیگردد.
دولت نمیتواند مراودات درستی با جامعه برقرار کند. در این شرایط دولت باید ابزار جامعه شود، زیرا نمیتواند حکمرانی کند. در سه دهه قبل هم جامعه قوی داشتیم و هم دولت قوی که باعث میشد برخی از این مشکلات عدیده به وجود نیاید.
حالا که دولت ضعیف شده است باید در خدمت جامعه باشد یا به تعبیری به معنای دقیق کلمه خدمتگزار جامعه باشد، اما دولت به خیال اینکه قوی است، سعی میکند حکمرانی کند، اما حکمرانیاش صرفاً دخالت میشود؛ دخالت میکند و در عین حال پاسخگو نیست. مثلاً میزانی دلار را میفروشد یا نرخها را بالا و پایین میکند به خیال اینکه نرخ دلار را کنترل کند، اما نمیتواند».
او درباره ضعف بوروکراسی در بیعملی دولت هم تشریح کرد: «ساحت دیگر موضوع ضعف بوروکراسی است که دیگر باید گفت فروپاشی بوروکراسی، در گذشته برخی بودند که بوروکراسی را باطل میدانستند. همینها دوگانه تعهد و تخصص را ایجاد کردند. وقتی متخصصها کنار گذاشته شدند، تعهد حرف اول و آخر را میزد. اگر انتظار فقط پروژه هیجان بود، ایرادی نداشت و همین متعهدها میتوانستند پاسخگوی نیاز باشند، اما برای کارهای تخصصی و علمی مانند محیط زیست، سیاست، دیپلماسی، اقتصاد و... تخصص اولویت داشت. در این شرایط نیروی متخصص کنار گذاشته شد و به تدریج در مقابل حاکمیت سیاسی قرار گرفت. هر دولتی هم میآمد اتوبوسی نیروهای دلخواه خودش را میآورد تا آنکه نظام بوروکراسی کشور دچار بحران و آشفتگی شدید شد».
این جامعهشناس ساحت سوم یعنی ایدئولوژیکبودن دولت را اینگونه تبیین کرد: «جهتگیری سوم نگاه ایدئولوژیک دولت به جامعه، سیاست و فرهنگ است. در نگاه ایدئولوژیک مشکلات بهراحتی قابل حلاند؛ به نحوی که باید با دشمن جنگید و با بیگانه مقابله کرد؛ راه دیگری هم نیست.
اکنون نوع نگاه همین است که در خارج از مرزها دشمن و در داخل بیگانه تلقیکردن طیفهای زیادی از مردم. دولتی که با گفتمان ایدئولوژیک روی کار میآید درکی از مشکلات ندارد؛ مثلا میگوییم نرخ دلار بالاست، میگوید پایینش میآوریم و هیچ راهکاری نمیدهد. میگوییم اختلاس شده است، میگوید کار دشمن است و از این دست حرفها. برای حل مشکلات هم راهحل ویژهای ارائه نمیدهد و روزبهروز مشکلات هم افزوده میشود و مردم فقیرتر».
آزادارمکی در پایان درباره تأثیرات یکدستسازی حاکمیت بر وضعیت کنونی دولت گفت: «یکدستسازی که رخ نداده بود، نیروهایی با نوع نگاه متفاوت در ارکان حاکمیتی حضور داشتند که به نقد یکدیگر میپرداختند. در واقع در آن زمان افشاگری وجود داشت، اما همان موقع هم مشکلات رفع نمیشد و همین نهادها که با هم اختلافنظر داشتند، قدرت کنترلکنندگی نداشتند. مثلاً آقای روحانی برجام را پیش میبرد و از آن دفاع میکرد و طیف مقابل در نهادهای دیگر او را مسخره میکردند یا روحانی به گشت ارشاد انتقاد میکرد، اما گشت ارشاد همچنان وجود داشت و به کارش ادامه میداد.
به هر حال من باور دارم جامعه ایرانی به وضعیتی رسیده است که نسبت به دولت به معنای عام بیاعتنا شده است. مثلاً آقای رئیسی هر آرزویی را هم مطرح کند، کسی اعتنایی نمیکند یا وقتی کوچکترین اتفاقی در هر عرصهای رخ دهد، بازار قیمتها را بالا میبرد، زیرا دیگر برای جامعه مهم نیست که دولت چه میگوید و چه میخواهد».
صدایی از دولتمردان در حوزه ارز در نمیآیداحمد مازنی، نماینده مجلس دهم و عضو حزب اعتماد ملی، درباره این موضوع گفت: «از سوی اقشار مختلف مردم شنیده میشود که قول و قرارهایی که از قبل از انتخابات ریاستجمهوری گذاشته شده بود، محقق نشده است و آثار اقداماتی که دولت میگوید انجام شده، دیده نمیشود. وضعیت زندگی مردم هم روزبهروز سختتر میشود و کسی هم پاسخگو نیست. دولت وعده داده بود که سالی یک میلیون مسکن میسازد، اما نشد، زیرا دولت توجه نداشت که مسکن مانند دیگر امور اقتصادی یک تخصص است که باید با آن علمی مواجه شد و نمیشود به صورت عامیانه و بدون بررسیهای دقیق و تخصصی گفته شود که یک میلیون مسکن میسازیم.
دولت گفت طرح جراحی اقتصادی را اجرا کرد و من در ابتدای اجرای آن گفتم که از این جراحی فقط تیغش بر شکم طبقات محروم و فقرا خواهد خورد. آقای رئیسی در دوره آقای روحانی قیمت ارز را دستمایه تمسخر دولت وقت قرار میداد، اما حالا که قیمت دلار چندبرابر نسبت به سال ۱۴۰۰ شده است، صدایی از دولتمردان درنمیآید. در حوزه قیمتگذاری هم وضعیت نابسامان است و در طول سال چندین بار قیمتها افزایش مییابد، اما حقوق کارگران و بازنشستگان یک بار در سال آن هم کمتر از نصف تورم افزایش مییابد».
او درباره بروز فسادهای اقتصادی بیان کرد: «هرچند وقت یکبار هم خبری از فساد اقتصادی بیرون میآید؛ مانند همین فساد چای دبش که مسئولان به جای روشنگری سعی میکنند از انعکاس خبر جلوگیری کنند. مگر در دوره مجلس دهم برای تصاحب کرسیهای مجلس یازدهم فریاد شفافیت نمیزدند؟
خب بیایند و شفاف با مردم سخن بگویند که چه اتفاقاتی در جریان است؟ از طرفی رفتارهایی با زنان و دختران این سرزمین میشود که نه در سیره امام بوده است و نه رهبری و نه با اقتضائات دینی مطابقت دارد. کافی است به سخنان رهبری در سالهای گذشته گوش دهیم که بهتازگی در فضای مجازی بازنشر شده است؛ ایشان میگفتند که در زمان امام برخی برخوردهایی افراطی با زنان داشتند که امام فرمودند آنها را دستگیر کنید. ایشان تأکید میکردند که من هم نوع نگاه امام را قبول دارم. خب با این اوصاف مشخص نیست برخوردهای خشن در خیابانها با زنان براساس کدام منبع رخ میدهد؟»
این نماینده مجلس دهم در پاسخ به این پرسش که چرا هیچکس مسئولیت اتفاقات رخداده را نمیپذیرد، توضیح داد: «ما باور داریم که مملکت یک مبنا و میثاق ملی به نام قانون اساسی دارد که مسئولیتها در آن روشن شده است و هیچ اقدامی نباید خارج از قانون اساسی رخ دهد. فارغ از اینکه یک رفتار و عملکرد مورد انتقاد است یا خیر، اما هر فرد و نهادی باید مسئولیت حوزه خود را بپذیرد و طبیعی است دولت در رأس این قاعده قرار دارد.
مشخصاً درباره برخوردها در موضوع حجاب باید مسئولیت اقداماتی که در خیابان رخ میدهد، پذیرفته شود. یک نکته مهم را هم فراموش نکنیم که متأسفانه نیروی انتظامی شده است مرغ عزا و عروسی. نیروی انتظامی در مرزها با قاچاقچیان مواد مخدر برخورد میکند، با سارقان برخورد میکند و... و شهدای زیادی هم در جهت حمایت از منافع ملی میپردازد، اما همین نیروی انتظامی را مقابل مردم در موضوع حجاب قرار میدهند».
مازنی همچنین درباره برخی اقدامات مثبت دولت مطرح کرد: «میگویند عیب جمله بگفتی، هنرش نیز بگو. در حوزه روابط بینالملل گرچه میشد با برخی کشورهای منطقه دچار چالش نشد و هزینههای گستردهای نداد، اما به هر حال در این دولت تلاشهایی برای برقراری ارتباط با این کشورها رخ داد و به نتیجه هم رسید. دفاع از مردم مظلوم غزه و مقابله درست و بجا با رژیم صهیونیستی بعد از حمله آنها به کنسولگری ما از دیگر اقدامات خوب بود.
اکنون انتظار میرود که دولت تمام تلاشاش را به کار بگیرد تا به برجام برگردد، زیرا بسیاری از مشکلات کنونی کشور ریشه در تحریمهای یکجانبه آمریکا دارد. نکته دیگری که گفتنش خالی از لطف نیست، نشستهای رئیسجمهور با طیفهای مختلف سیاسی بود؛ البته نتیجه عملی خاصی از این نشستها حاصل نشد و دولت نخواست از ظرفیتهای مختلف بهره ببرد. من باور دارم حصر فقط مربوط به چند چهره خاص نیست و اکنون نخبگان، دلسوزان و یاران امام در حصر به سر میبرند، زیرا وقتی چنین نیروهایی بهطور کلی کنار گذاشته میشوند به نوعی محصور شدهاند».